MILLENIUM – Ryszard Kramarski (22.12.2007)

Ryszard Kramarski

Ryszard Kramarski to człowiek instytucja. Muzyk, nagrywający albumy z zespołem Millenium, do tego producent, właściciel studia nagraniowego oraz firmy wydawniczej. Zapraszam serdecznie do przeczytania wywiadu, dowiecie się z niego co planuje Millenium, poznacie „millenijny” sposób na albumy koncepcyjne oraz przeczytacie kilka rad dla debiutantów…



Millenium to już kawał historii polskiego prog rocka. Jak wspominasz początki działalności zespołu?

Tak, minęło ponad 7 lat od ukazania się pierwszego albumu. Zespół na początku nazywał się Framauro i była to muzyczna zabawa trzech kuzynów . W 1996 roku nagraliśmy w pokoju na ośmiośladowym magnetofonie kasetowym kilkanaście beznadziejnych utworów , które postanowiłem również dla zabawy wydać w postaci płyty i bootlegu. Co ciekawe nakład płyt został sprzedany bardzo szybko , a ja postanowiłem muzyką zająć się na poważnie. Z nowym wokalistą ,basistą i perkusistą w 1999 roku w sierpniu wszedłem do profesjonalnego studia by jeszcze raz zarejestrować i wydać materiał z pierwszego dema Framauro.

Millenium? Skąd taka nazwa? Osoba szukająca informacji o Was w Internecie narażona jest na sporo pracy detektywistyczo-poszukiwawczej;-)

Ponieważ podczas pracy nad pierwszą profesjonalną płytą , skład zespołu powiększył się i odszedł pierwszy wokalista Framauro , pomyślałem sobie , że może lepiej zmienić nazwę , a że była to końcówka roku 1999 nazwa Millenium wydawała mi się na tamten czas bardzo dobra. Teraz wiem , że chyba to był błąd!!! I tak pół Framauro pół Millenium zaistniało w październiku 99 roku na rynku muzycznym albumem Millenium „ Millenium”.
Zawsze powtarzam jednak , że dla mnie prawdziwa historia Millenium zaczyna się od 2000 roku od wydania płyty Vocanda. I niech tak już zostanie.

Pewnego rodzaju podsumowaniem dotychczasowego okresu funkcjonowania zespołu jest album „7 Years”. Mamy na nim nowy, bardzo ciekawy utwór o tym samym tytule i właśnie…co z nową płytą? Czy w przyszłym roku możemy oczekiwać nowej płyty Millenium? Czy będzie to album koncepcyjny? Możesz nam zdradzić jakieś szczegóły?

Bardzo lubię cyfrę siedem , a ponieważ przez ostatnie siedem lat nagromadziło się trochę materiału z różnych sesji postanowiłem wydać coś w rodzaju „unikaty i najlepsze”. Stąd podwójny album 7 Years. Aktualnie pracuję już nad nowym materiałem , tym razem będzie to album tematyczny i będzie zawierał tylko cztery, może pięć długich utworów. Tematem płyty będą najważniejsze chwile w życiu człowieka. Album ukaże się we wrześniu lub październiku 2008 roku i prawdopodobnie zostanie nagrany w takim samym składzie jak ostatnie dwie płyty.

Millenium to na polskim rynku jeden z niewielu zespołów, który nagrywa z taką regularnością płyty koncepcyjne. Jak pisze się album koncepcyjny, najpierw są teksty, a potem muzyka, a może macie jakiś własny patent?

Kocham albumy koncepcyjne , są dla mnie jak dobry film lub książka. Tworzenie takiego albumu sprawia mi ogromną przyjemność .Zaczynam od wymyślenia krótkiej historii , coś w rodzaju pilota serialowego , a potem dodaje kolejne wątki . Gdy mam temat szukam pasujących pomysłów do muzyki i tu ważna jest tonacja , tempo i metrum danego utworu. Na koniec dochodzą efekty .

Świetnym pomysłem jest dodawanie do płyty polskich tłumaczeń tekstów. Dlaczego zdecydowaliście się na takie posunięcie? Presja fanów? 😉

Pamiętam jak dawno temu słuchałem „the wall „ tak bardzo chciałem dobrze zrozumieć przesłanie tej płyty , brałem słownik , tłumaczyłem , składałem w całość. (nie było wtedy gotowych tłumaczeń i internetu). Nie wszyscy muszą znać dobrze angielski , bo uczyli sie np. niemieckiego. Gdy wydałem w 2000 roku płytę Vocanda dostałem sporo listów z prośbą o przysłanie tłumaczenia. Jeszcze nie tak dawno Millenium sprzedawało się głównie za granicą , ale na szczęście się to już zmieniło i od tego czasu staram się żeby każda płyta koncepcyjna miała polskie tłumaczenie.

Czym różni się praca nad albumem koncepcyjnym od płyty z luźno powiązanymi utworami?

Mógłbym to porównać do wykonania dwóch zadań:
1. Ułóż ciekawe zdanie z 5 wyrazów.
2. Ułóz ciekawe zdanie z 50 wyrazów.
Które będzie łatwiejsze do wykonania ? Ja i tak wolę wykonać to pierwsze.

Czy poza Millenium udzielasz się jeszcze w jakimś zespole, projekcie?

I tak i nie , to zależy jak na to popatrzeć ponieważ od długiego czasu moje studio specjalizuje się w nagrywaniu i produkcjach Art Rockowych, prawie wszystkie albumy jakie nagrywam lub wydaje są przeze mnie nagrywane i produkowane –w ten sposób na każdej płycie zostawiam kawałek siebie. Natomiast nie gram w żadnym innym zespole , nie byłoby to możliwe z braku czasu. Jeżeli powstanie inny projekt to będzie to mój solowy z gościnnym udziałem różnych , ale innych niż w Millenium muzyków.

Jakie albumy zrobiły na tobie ostatnio największe wrażenie? Wydaje się, że dla rocka kończący się rock był bardzo udany.

Oj tak to był super progresywny ” roCk” – zespoły Quidam i Albion nagrały najlepsze albumy w swojej dyskografii ( moje osobiste zdanie) , a jesli chodzi o debiutantów to Point of View oraz Mindfields zapowiadają się na przyszłość bardzo ciekawie. Wiem już że początek roku 2008 również będzie bardzo ciekawy , ponieważ wydaje kilka naprawdę dobrych płyt : Openspace , Moonrise , Nemezis, Liquid Shadow , Loonypark…Mam wrażenie że rock progresywny znowu zaczyna być popularny w Polsce – i bardzo się z tego cieszę.

Grasz na instrumentach klawiszowych, których muzyków grających na tym instrumencie wskazałbyś jako tych, którzy Cię inspirują, są dla Ciebie wzorem?

Zawsze bardziej interesowało mnie to jaki klimat potrafi przekazać muzyk grający na instrumentach klawiszowych niż sama jego technika i umiejętności. Uwielbiam Vangelisa ,a z nazwisk Art Rockowych wymieniłbym cztery dla mnie najważniejsze : Tony Banks , Rick Wakeman , Mark Kelly , Richard Wright .

Wiemy, ze poza zespołem jesteś również producentem i wydawcą. Jak udaje Ci się łączyć te wszystkie obowiązki?

To jest idealne połączenie . Gdy nagrywam zespół , który wiem że wydam to produkuje go w taki sposób żeby płyta odniosła sukces , a pomaga mi w tym moje własne doświadczenie Millenijne. Dobry i ciekawy zespół progresywny nagrywający w moim studiu ma szanse od razu po nagraniu swojej płyty wydać i sprzedać ją za pośrednictwem mojej firmy. Ten układ się sprawdza.

Powiedz nam coś o swoim studiu nagraniowym.

Oj, to by zajęło kilka stron wywiadu. Najważniejsze to, że jest profesjonalne , duże, ze specjalizacją art rockową i istnieje od 2002 roku. Nagrałem w nim ponad 200 albumów ,400 demówek od metalu poprzez jazz , pop , reklamy , lektorkę , rock do Art Rocka włącznie. Szczegółów na temat studia można dowiedzieć się na stronie www.lynxmusic.pl

Zapewne jako producent spotkałeś się z wieloma ciekawymi, młodymi zespołami? Jak oceniasz obecną kondycję polskiego prog rocka? Czy masz podobne odczucie jak ja, że ukazuje się coraz więcej bardzo dobrych płyt debiutanckich?

Cieszy mnie bardzo fakt że młodzi ludzie chcą grać taką muzykę . Bałem się że moje pokolenie jest ostatnim żyjącym „Dinoprogrockzaurem”. Jak widać i słychać nie !!! Wizja muzyki pop w wydaniu MP3 przestała mnie już straszyć. Będzie ciężko, ale damy radę , bo rock progresywny w tej chwili w Polsce jest na bardzo wysokim poziomie ,a takie serwisy jak Rockarea i takie wydawnictwa jak Lynx Music będą robić wszystko żeby było jeszcze lepiej.

Z racji tego o czym rozmawialiśmy masz spore doświadczenie na wszystkich polach działania na rynku muzycznym Co byś poradził młodym zespołom, które dopiero zaczynają?

Mam trzy rady:
1. jeśli macie progresywne demo to je do mnie wyślijcie , jeśli chcecie je nagrać to do mnie napiszcie . Każde demo wysłucham , każdemu odpiszę.
2. nie grajcie dla pieniędzy !!!
3. jeśli wasza pierwsza płyta lub demo nie osiągnie sukcesu nie poddawajcie się!!! Grajcie dalej.

Jak oceniasz Rock Area? Czy uważasz, ze taki serwis, zorientowany na progresywne dźwięki jest potrzebny?

Jest i to bardzo , ponieważ audycje w Trójce i kilku lokalnych stacjach nie wystarczą żeby pomóc ludziom dotrzeć do tych wszystkich ciekawych zespołów i płyt. Im więcej takich serwisów tym lepiej dla nas muzyków i odbiorców naszej muzyki.

Bardzo dziękuję za poświęcony nam czas. Na koniec chciałbym Cię prosić o kilka słów do czytelników.

Słuchajcie Art Rocka odwiedzajcie stronę Rock Area bo tam jest muzyka dla inteligentnych ludzi !!! Pozdrawiam


Piotr Michalski

Dodaj komentarz